W XXI wieku pojęcia związane z ekonomią, finansami, a także techniką są niezwykle ważne, ale też bliższe ludziom. Sto lat temu nikt nie wiedział co to komputer. Niewiele osób posiadało na tyle duży majątek, ażeby móc zapewnić sobie godne życie, nie mówiąc o pomnażaniu swego dorobku. Dziś czasy zmieniły się na tyle, że każdy, nawet najmłodszy powinien być wprowadzany w tajniki ekonomii. Ekonomia to również przedsiębiorczość ujmowana bądź jako swoista forma pracy, bądź jako 4-ty (oprócz ziemi, kapitału i pracy) czynnik produkcji. Przedsiębiorczość, to też zaradność człowieka w gąszczu praw, obowiązków i możliwości. Człowiek przedsiębiorczy przejmuje inicjatywę, załatwia sprawy sam. Umie dobrze gospodarować powierzonym mu kapitałem. Zna się na tym, co robi i wykonuje to z dużą łatwością. Literatura o wiedzy ekonomicznej dzieci w wieku przedszkolnym jest bardzo uboga. Nikt do tej pory nie zajmował się wnikliwie tą problematyką.
Problemem głównym, który starał się zniwelować projekt jest minimalny udział, bądź brak treści związanych z ekonomią i przedsiębiorczością w ramach programów wychowania przedszkolnego. Zakres zjawiska jest duży i ważny ze względu na prawidłowy rozwój dziecka oraz jego prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie. Młody człowiek od wczesnego dzieciństwa uczy się wszystkiego od osób starszych. Odbywa się to poprzez obserwację, ale także przez rozmowy z dorosłymi. Większość rodziców nie zdaje sobie sprawy jak ważne jest wychowanie ekonomiczne dziecka, dawanie mu przykładu oraz wskazywanie odpowiednich rozwiązań finansowych. Przy ogromnym postępie technicznym i materialnym zdaje się, że rodzice nadal nie dają swoim dzieciom dobrego przykładu w kwestiach ekonomicznych. Obowiązkowość kształtowana poprzez własne prace wykonywane systematycznie jest również bardzo ważnym elementem. Nie tylko kształtuje ona pojęcie w kwestii finansowej, ale procentuje też w skrupulatności i dokładności wykonywanych obowiązków. Nie zajmowanie się od najmłodszych lat edukacją ekonomiczną i przedsiębiorczością powoduje, że starsze dzieci wykazują postawę roszczeniową, bierną, a ich zachowania nie są nacechowane aktywnością. Nie posiadają nawyku racjonalnego gospodarowania finansami. Mit o tym, że pieniądze nie są dla dzieci, obalają także badania przeprowadzone przez NBP. Wynika z nich, że dzieci w wieku od 4 do 12 lat żywo interesują się finansami i ekonomią. Większość z nich doskonale wie, że pieniądze nie biorą się ze ściany ani z bankomatu, lecz że trzeba je zarobić. Dzieci obserwują rodziców wydających pieniądze i zaczynają się tym interesować. Przedkłada się to na ich życie dorosłe w społeczeństwie.
Jeśli nauczymy dzieci pewnych umiejętności i wpoimy ducha przedsiębiorczości w umysły młodych ludzi, znacznie zwiększymy szanse na ich szczęśliwe i produktywne życie, w którym będą właściwie wykorzystywać swoje talenty i zdolności. Przedsiębiorczość to sposób patrzenia na świat i umiejętność znalezienia w nim odpowiedniego miejsca dla siebie. To innowacyjność i kreatywność w myśleniu i działaniu. To odwaga w realizacji własnych pomysłów i marzeń, to z jednej strony zdolność do wykorzystania nadarzających się okazji a z drugiej umiejętność przystosowania się do zmieniających się warunków. To gotowość do podejmowania ryzyka. To odpowiedzialność za podjęte decyzje, za ludzi, za siebie. Robert Kiyosaki, amerykański inwestor, biznesmen i autor książek o sztuce motywacji, uważa, że głównym powodem obecnych kłopotów finansowych całego świata jest to, że mimo długich lat nauki nie nabywamy w szkole wystarczającej wiedzy o pieniądzach.
Uczymy się pracować za kasę, ale nie uczymy się o tym, jak tak kasa powinna pracować dla nas twierdzi Kiyosaki. Potrzebę edukacji w tym zakresie potwierdza również raport Jak uwolnić przedsiębiorczość w Polsce, Warszawa 2008 FOR. Zgodnie z Raportem Edukacja małych dzieci, standardy, bariery, szanse Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności, Warszawa 2010, jedną z barier jest niedocenianie znaczenia edukacji wczesnodziecięcej. W Polsce brakuje świadomości, że edukacja wczesnodziecięca (dotycząca dzieci od urodzenia do pójścia do szkoły) odgrywa zasadniczą rolę w rozwoju dziecka. Problem dotyczy wszystkich poziomów życia społecznego: od administracji państwowej rząd i poszczególne ministerstwa, poprzez władze ustawodawcze i samorządowe, przedstawicieli instytucji edukacyjnych, aż po rodziców. Powszechnie przyjmuje się, że małym dzieciom, a szczególnie tym do 3-ciego roku życia, należy zapewnić jedynie opiekę, a nie warunki rozwoju. Osoby pracujące z małymi dziećmi mają niski status społeczny, kluby malucha, przedszkola, grupy zabawowe traktuje się jako miejsca spędzania czasu, a nie edukacji najmłodszych. Dlatego wspieranie tych form nie jest traktowane jako inwestycja rozwojowa, ale koszt zapewnienia opieki dzieciom. Kolejną to niemedialna edukacja. Media, zwłaszcza telewizja, nie są przestrzenią edukacji. Brakuje programów edukacyjnych dla dzieci, w telewizji publicznej nie ma ich wcale. Ponadto Raport wskazuje na to, że nauczyciele nie wierzą w potencjał swoich uczniów, są przekonani, że z wieloma zadaniami dzieci sobie nie poradzą. Nie potrafią chwalić dzieci i znajdować ich mocnych stron, a w konsekwencji wzmacniać ich poczucia wartości.
Realizacja projektu, którego celem było stworzenie programu nauczania wychowania przedszkolnego (obejmującego 3 moduły - dla 3, 4 i 5-latków) z wykorzystaniem nowoczesnych technik informacyjno-komunikacyjnych, obejmującego zagadnienia związane z ekonomią, przedsiębiorczością, ekologią, rozwojem społecznym i techniką a następnie wdrożenie go w 3 placówkach przedszkolnych, odbiła się szerokim i pozytywnym echem w środowisku rodziców, dziadków i nauczycieli.
W wyniku realizacji projektu udało się zwiększyć świadomość rodziców i nauczycieli dotyczącej konieczności kształtowania edukacji ekonomicznej i postaw przedsiębiorczych u dzieci oraz zwiększyć dostęp do programów i materiałów dydaktycznych do zajęć interdyscyplinarnych w wychowaniu przedszkolnym z wykorzystaniem TIK. Jednocześnie wszystkie działania projektowe przyczyniały się do podniesienia poziomu promowania idei przedsiębiorczości wśród dzieci w wieku przedszkolnym.
W trakcie procesu rekrutacji, do której zgłosiło się 19 placówek wychowania przedszkolnego, wyłoniono trzy z nich:
ul. Strojnowskiego 10A, 20-386 Lublin
W ramach zajęć projektowych wzięło udział 56 chłopców i dziewczynek.
ul. Hotelowa 7, 21-040 Świdnik
W ramach zajęć projektowych wzięło udział 37 chłopców i dziewczynek.
ul. Jeżynowa 9, 20-258 Lublin
W ramach zajęć projektowych wzięło udział 37 chłopców i dziewczynek.
W ramach prac 3 zespołów eksperckich liczących łącznie 30 osób powstał komplet materiałów informatyczno-dydaktycznych i programowych Mamo, tato co wy na to - innowacyjny program wychowania przedszkolnego.
Obejmuje on:
Wszystkie materiały można pobrać bezpłatnie ze strony internetowej: http://pte.lublin.pl/aktualnosci/mamo-tato-co-wy-na-to/innowacyjny-program-wychowania-przedszkolnego-mamo-tato-co-wy-na-to-materialy-dydaktyczne,10131
Mając na uwadze chęć podniesienia wiedzy wśród rodziców dotyczącej edukacji ekonomicznej najmłodszych odbyły się 6 spotkań z rodzicami, w każdej z 3 placówek. Wzięło w nich udział łącznie 160 rodziców i opiekunów prawnych. Podczas spotkań przeprowadzono wywiad ankietowy dotyczący świadomości konieczności edukacji ekonomicznej i kształtowania postaw przedsiębiorczych u dzieci.
Na podstawie łącznie 320 ankiet, w skali 5 punktowej (gdzie 5 oznacza ocenę najwyższą) można stwierdzić, iż rodzice/opiekunowie prawni dostrzegają potrzebę kształcenia swojego dziecka w zakresie przedsiębiorczości i ekonomii (4,1 4,4) jak również korzyści z tego rodzaju wiedzy.
W okresie od 20 września 2012 roku do 31 października 2012 roku przeprowadzono badania i rozmowy z dziećmi uczęszczającymi na zajęcia prowadzone w ramach innowacyjnego programu. Badaniem objęto 120 dzieci. Obejmowało ono rozmowy indywidualne prowadzone przez psychologa oraz badanie za pomocą Arkusza obserwacji dziecka (elementy przedsiębiorczości, ekonomii, ekologii i techniki) oraz Arkusza badania dojrzałości szkolnej. 65% dzieci nie znało lub nie posiadało wiedzy dotyczącej przedsiębiorczości, ekonomii, ekologii i techniki (szczególnie w wieku 3-4 lat).
W ramach realizacji projektu nauczyciele/ki wdrażające program mogły korzystać ze wsparcia merytorycznego doradców, którzy brali udział również w opracowywaniu materiałów dydaktycznych.
DORADCY:
1) Anna Natora - doradca metodyczny
2) Kinga Sarad-Deć - pedagog
3) Norbert Witak - specjalista ds. technologii informacyjno-komunikacyjnych
4) Katarzyna Kozłowska - nauczyciel wychowania przedszkolnego
Rodzaje udzielonego doradztwa: doradztwo mailowe, doradztwa na Skype, indywidualnie do doradców oraz spotkania w każdej z placówek.
Odbyło się 30 spotkań osobistych z ekspertami oraz ponad 80 godzin doradztwa. W skali 6-cio punktowych oceniono doradztwo na 4,99.
Tematy dotyczyły pracy z dziećmi, wprowadzania nowych pojęć, zastosowania materiałów dydaktycznych, możliwości zmiany materiałów dydaktycznych w postaci książkowej w szczególności dla grupy dzieci 3-letnich.
Realizacja projektu zakończona została 30.11.2013 r.